Open Source
Εχθές διάβασα στο Slashdot μια συζήτηση που ξεκίνησε με αφορμή την ερώτηση κάποιου jwg για το πώς θα μπορούσε να εισαγάγει τους συναδέλφους του στην ιδέα του Open Source (μιλώντας όχι μόνο για λογισμικό αλλά και για κοινότητες όπως η πολύ καλή Wikipedia).Είναι ένα ζήτημα που σίγουρα έχει προβληματίσει κατα καιρούς όλους όσους ασχολούνται με το άθλημα.
Κατ' αρχήν το λογισμικό είναι και γίνεται όλο και περισσότερο κομμάτι της καθημερινής ζωής και κατά συνέπεια το θέμα δεν είναι απλώς μια συζήτηση μεταξύ "geeks", αφού επηρεάζει άμεσα οποιονδήποτε ξέρει τι θα πει "επανεκκίνηση". Δεν είναι άλλωστε καθόλου τεχνικό.
Και για να κάνω μια πολύ μικρή και σίγουρα ελλειπή εισαγωγή για όσους δεν ασχολούνται, λογισμικό ανοιχτού κώδικα ή πηγής (open source) είναι το λογισμικό του οποίου ο πηγαίος κώδικας δημοσιεύεται και κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να κατεβάσει και κατά συνέπεια να αλλάξει, προσαρμόζοντας ή βελτιώνοντάς τον. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε πρόγραμμα που δημοσιεύται κάτω από αυτούς τους όρους, δημιουργείται μια κοινότητα προγραμματιστών που δουλεύουν πάνω σε αυτό (είτε οργανωμένα, είτε με τυχαίες συνεισφορές από όσους πρόσθεσαν κάτι στον κώδικα), κάνοντάς το πολύ πιο ποιοτικό και ευέλικτο (πχ σε περιπτώση που εμφανιστεί ένα σημαντικό bug, η διόρθωσή του είναι θέμα ωρών/ημερών). Ακόμα όμως κι αν το πρόγραμμα απευθύνεται σε λίγους και κατά συνέπεια η κοινότητα αυτή είναι μικρότερη, είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις ότι μπορείς να το "πειράξεις". Ακόμα κι αν δεν πρόκειται ποτέ να το κάνεις. Πόσο εύκολα θα αγόραζες ένα αυτοκίνητο του οποίου θα ήξερες ότι δεν μπορείς να ανοίξεις την μηχανή εσύ ή ο μηχανικός σου; Παρότι ο μόνος λόγος που θα έπιανα κατσαβίδι θα ήταν για να ανοίξω το pc μου, εγώ δεν θα το αγόραζα πάντως.
Aυτό το απλό concept, δεν έχει μόνο να κάνει με πρακτικά ζητήματα αλλά στηρίζεται σε μια ολόκληρη ιδεολογία. Το σκεπτικό είναι ότι ένα πρόγραμμα κλειστού κώδικα είναι ένα βήμα προς τα πίσω. Στην περίπτωση του ανοιχτού λογισμικού μπορείς να πάρεις πηγαίο κώδικα και να χτίσεις πάνω σε αυτόν μια νέα καλύτερη εφαρμογή χωρίς να χρειάζεται να ξανα-ανακαλύψεις τον τροχό. Σε τελική ανάλυση, η επανανακάλυψη του τροχού εκτός από τις τσέπες λίγων, ζημιώνει το κοινωνικό σύνολο (ακόμη και όταν αυτό δεν γνωρίζει -ακόμα- ότι το αφορά ο τροχός) το οποίο με αυτό τον τρόπο δεν θα δει ποτέ άμαξα. Άλλωστε, ένα πρόγραμμα κλειστού κώδικα το οποίο είναι καταδικασμένο να πεθάνει όταν η εταιρία που το έφτιαξε το αποφασίσει (για οποιονδήποτε λόγο), υπηρετεί μόνο τα οικονομικά συμφέροντα αυτής της εταιρίας και φτιάχνεται με κύριο άξονα αυτά, χωρίς να υπολογίζονται άλλοι παράμετροι. Το να φτιάχνεις λογισμικό με στόχο τις πωλήσεις *μόνο*, μπορεί να έχει τραγικά αποτελέσματα, και όσοι από εσάς νομίζετε ότι η λογική αυτή δουλεύει, σκεφτείτε το παράδειγμα των Windows 98 και ακόμα χειρότερα των Windows ME (γνωστά και ως ctrl+alt+del edition) τα οποία είναι σίγουρα το χειρότερο λειτουργικό σύστημα στην ιστορία των υπολογιστών αλλά και από τα πιο επιτυχημένα εμπορικά... - για του λόγου το αληθές ιδού και ένα βίντεο με τον Bill Gates να την πατάει δημοσίως (1MB) -
Θα μπορούσα να συνεχίσω για πολύ ακόμα, αλλά είπα ότι θα κάνω μια μικρή και απλή εισαγωγή.
Το λογισμικό που εκδίδεται με κάποια από τις open source licences, είναι συνήθως free. Free as in free speech αλλά και as in free beer που λέει κι ο Stallman. Αυτό βέβαια δεν περιορίζει την οικονομική εκμετάλλευση του προϊόντος (βλέπε Red Hat).
Η ιδέα βέβαια δεν είναι καινούρια. Το Unix την δεκαετία του 70 στα εργαστήρια της AT&T αναπτύχθηκε από ανθρώπους που μοιράζονταν τον πηγαίο κώδικά του και ενθάρρυναν την χρήση του από άλλους ερευνητές/χρήστες. Η αγορά, πριν την Microsoft κυρίως, λειτουργούσε βασικά έτσι. Η ιδέα του κλειστού κώδικα ήρθε αργότερα από εταιρίες που αποφάσισαν πως έτσι μπορούν να έχουν απόλυτο έλεγχο πάνω στο προϊόν και κατα συνέπεια μεγαλύτερο κέρδος, σε βάρος βέβαια των χρηστών, οι οποίοι δεν μπορούσαν πια να τροποποιήσουν το πρόγραμμα με βάση τις ανάγκες τους. Αν δεν δούλευε όπως η εταιρία στο έδινε, δεν είχες καμία τύχη. Στην αρχή μάλιστα τέτοιες περιπτώσεις ήταν πολύ συχνές, και συνεχίζουν να υπάρχουν και σήμερα.
Από την δεκαετία του 90, η ιδέα του ανοικτού κώδικα, γνωρίζει καινούρια άνθηση με κυριότερο λόγο την εξάπλωση του internet που διευκολύνει την συνεργασία προγραμματιστών από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη. Μεγάλες εταιρίες, όπως η IBM, επενδύουν πλέον σε open source projects εξαναγκάζοντας τον μεγαλύτερο πολέμιο της ιδέας, την Microsoft, να επενδύει σε καμπάνιες εναντίον open source προγραμμάτων, με δηλώσεις από τον Steve Balmer να τα χαρακτηρίζει καρκίνο ("Linux is a cancer that attaches itself in an intellectual property sense to everything it touches") και με τον Bill Gates να χαρακτηρίζει κομμουνιστές τους υποστηρικτές του.
Αυτή η αντίδραση της Microsoft έρχεται ως άμυνα απέναντι στην συνεχώς αυξανόμενη επιτυχία project ανοιχτού λογισμικού (όπως το λειτουργικό σύστημα Linux ή ο browser Firefox) που απειλούν την κυριαρχία της και το γεγονός ότι της πέφτει λίγο δύσκολο να ανταγωνιστεί καλύτερα, πιο ασφαλή και δωρεάν προγράμματα την στιγμή που χρεώνει ότι θέλει για τα δικά της. Η επιθετική της πολιτική δεν είναι τόσο αποτελεσματική σε αυτή την περίπτωση, αφού δεν πρόκειται περί εταιρίας για να την αγοράσει, αλλά περί ανοικτής κοινότητας. Της μένουν λοιπόν οι δηλώσεις και η εκμετάλλευση του μονοπωλιου της (και πολλές άλλες λαμογιές που δεν είναι της ώρας). Με το να βάζει πχ τον Internet Explorer μαζί με τα Windows οδηγεί τον απλό χρήστη στο να χρησιμοποιήσει το δικό της προϊόν όσες τρύπες κι αν έχει. Και όντας ο "κομπιουτεράς" της παρέας ανάμεσα σε φίλους και γνωστούς, μπορώ με απόλυτη ειλικρίνεια να πω ότι ένα 70-80% των περιπτώσεων που όλοι αυτοί οι φίλοι και γνωστοί "κόλλησαν ιό" ήταν μέσω του Internet Explorer και βρήκαν την ησυχία τους μόνο όταν τους εγκατέστησα τον Firefox.
Παρόλα αυτά, το ζήτημα όπως ξεκίνησε από την συζήτηση στο slashdot παραμένει ότι ο μέσος χρήστης δεν ενδιαφέρεται για τέτοιου είδους "κομπιουτερίστικες αηδίες", και το πώς μπορείς να τον γνωρίσεις με την ιδέα (είτε τελικά την ασπαστεί, είτε όχι). Είχα διαβάσει σε κάποιο blog ένα σχόλιο το οποίο υποστήριζε ότι "εσείς οι κομπιουτεράδες είστε κολλημένοι με οτιδήποτε εναλλακτικό (βλέπε Firefox) μόνο και μόνο επειδή δεν είναι mainstream (βλέπε IE)". Δεν μιλάω όμως για τέτοιου είδους ηλιθιότητες. Μιλάω για τον χρήστη που θέλει απλά να κάνει την δουλειά του (και από μια άποψη καλά κάνει).
Ο Στρατής είχε κάνει μια ενδιαφέρουσα πρόταση: Να αφήσουμε τα περί ιδεολογίας στην άκρη. Είναι προσωπικά θέματα αυτά λέει. Αν δεν το έχει ο άλλος μέσα του το πιθανότερο είναι να τον απομακρύνεις περισσότερο.
Η συνειδητή όμως επιλογή όχι μόνο για λόγους πιο εύκολης ή πιο αποτελεσματικής χρήσης ενός προγράμματος, αλλά και για την υποστήριξη τέτοιων προσπαθειών, δεν θα έρθει από τον απλό χρήστη αν εσύ, ο πιο τεχνικός, δεν τον "ζαλίσεις". Δεν χρειάζεται στην τελική να έχεις ειδικές γνώσεις για να συμφωνήσεις ή όχι με την λογική του open source. Άλλωστε τα projects που ακολουθούν αυτή τη λογική περιλαμβάνουν και προσπάθειες όπως η Wikipedia στις οποίες συμμετέχουν πολλοί (αν όχι κυρίως) μη "κομπιουτεράδες", και εκεί είναι καθαρά θέμα "ιδεολογίας" καθώς το προϊόν δεν είναι λογισμικό που θα κρίνεις πρακτικά.
Όσοι πιστοί/πολέμιοι/γνωρίζοντες ή μη, διαφωνούν/συμφωνούν, τα σχόλια είναι ανοιχτά στο κάτω-κάτω της γραφής... Αν και απ'ότι διαβάζω στα blog σας οι περισσότεροι είστε διακοπές και πήζω μόνος μου ρεμάλια...
Update: If Microsoft went Open Source... "Ah, so you support the "free as in slave labor" open-source model?"
Κατ' αρχήν το λογισμικό είναι και γίνεται όλο και περισσότερο κομμάτι της καθημερινής ζωής και κατά συνέπεια το θέμα δεν είναι απλώς μια συζήτηση μεταξύ "geeks", αφού επηρεάζει άμεσα οποιονδήποτε ξέρει τι θα πει "επανεκκίνηση". Δεν είναι άλλωστε καθόλου τεχνικό.
Και για να κάνω μια πολύ μικρή και σίγουρα ελλειπή εισαγωγή για όσους δεν ασχολούνται, λογισμικό ανοιχτού κώδικα ή πηγής (open source) είναι το λογισμικό του οποίου ο πηγαίος κώδικας δημοσιεύεται και κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να κατεβάσει και κατά συνέπεια να αλλάξει, προσαρμόζοντας ή βελτιώνοντάς τον. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε πρόγραμμα που δημοσιεύται κάτω από αυτούς τους όρους, δημιουργείται μια κοινότητα προγραμματιστών που δουλεύουν πάνω σε αυτό (είτε οργανωμένα, είτε με τυχαίες συνεισφορές από όσους πρόσθεσαν κάτι στον κώδικα), κάνοντάς το πολύ πιο ποιοτικό και ευέλικτο (πχ σε περιπτώση που εμφανιστεί ένα σημαντικό bug, η διόρθωσή του είναι θέμα ωρών/ημερών). Ακόμα όμως κι αν το πρόγραμμα απευθύνεται σε λίγους και κατά συνέπεια η κοινότητα αυτή είναι μικρότερη, είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις ότι μπορείς να το "πειράξεις". Ακόμα κι αν δεν πρόκειται ποτέ να το κάνεις. Πόσο εύκολα θα αγόραζες ένα αυτοκίνητο του οποίου θα ήξερες ότι δεν μπορείς να ανοίξεις την μηχανή εσύ ή ο μηχανικός σου; Παρότι ο μόνος λόγος που θα έπιανα κατσαβίδι θα ήταν για να ανοίξω το pc μου, εγώ δεν θα το αγόραζα πάντως.
Aυτό το απλό concept, δεν έχει μόνο να κάνει με πρακτικά ζητήματα αλλά στηρίζεται σε μια ολόκληρη ιδεολογία. Το σκεπτικό είναι ότι ένα πρόγραμμα κλειστού κώδικα είναι ένα βήμα προς τα πίσω. Στην περίπτωση του ανοιχτού λογισμικού μπορείς να πάρεις πηγαίο κώδικα και να χτίσεις πάνω σε αυτόν μια νέα καλύτερη εφαρμογή χωρίς να χρειάζεται να ξανα-ανακαλύψεις τον τροχό. Σε τελική ανάλυση, η επανανακάλυψη του τροχού εκτός από τις τσέπες λίγων, ζημιώνει το κοινωνικό σύνολο (ακόμη και όταν αυτό δεν γνωρίζει -ακόμα- ότι το αφορά ο τροχός) το οποίο με αυτό τον τρόπο δεν θα δει ποτέ άμαξα. Άλλωστε, ένα πρόγραμμα κλειστού κώδικα το οποίο είναι καταδικασμένο να πεθάνει όταν η εταιρία που το έφτιαξε το αποφασίσει (για οποιονδήποτε λόγο), υπηρετεί μόνο τα οικονομικά συμφέροντα αυτής της εταιρίας και φτιάχνεται με κύριο άξονα αυτά, χωρίς να υπολογίζονται άλλοι παράμετροι. Το να φτιάχνεις λογισμικό με στόχο τις πωλήσεις *μόνο*, μπορεί να έχει τραγικά αποτελέσματα, και όσοι από εσάς νομίζετε ότι η λογική αυτή δουλεύει, σκεφτείτε το παράδειγμα των Windows 98 και ακόμα χειρότερα των Windows ME (γνωστά και ως ctrl+alt+del edition) τα οποία είναι σίγουρα το χειρότερο λειτουργικό σύστημα στην ιστορία των υπολογιστών αλλά και από τα πιο επιτυχημένα εμπορικά... - για του λόγου το αληθές ιδού και ένα βίντεο με τον Bill Gates να την πατάει δημοσίως (1MB) -
Θα μπορούσα να συνεχίσω για πολύ ακόμα, αλλά είπα ότι θα κάνω μια μικρή και απλή εισαγωγή.
Το λογισμικό που εκδίδεται με κάποια από τις open source licences, είναι συνήθως free. Free as in free speech αλλά και as in free beer που λέει κι ο Stallman. Αυτό βέβαια δεν περιορίζει την οικονομική εκμετάλλευση του προϊόντος (βλέπε Red Hat).
Η ιδέα βέβαια δεν είναι καινούρια. Το Unix την δεκαετία του 70 στα εργαστήρια της AT&T αναπτύχθηκε από ανθρώπους που μοιράζονταν τον πηγαίο κώδικά του και ενθάρρυναν την χρήση του από άλλους ερευνητές/χρήστες. Η αγορά, πριν την Microsoft κυρίως, λειτουργούσε βασικά έτσι. Η ιδέα του κλειστού κώδικα ήρθε αργότερα από εταιρίες που αποφάσισαν πως έτσι μπορούν να έχουν απόλυτο έλεγχο πάνω στο προϊόν και κατα συνέπεια μεγαλύτερο κέρδος, σε βάρος βέβαια των χρηστών, οι οποίοι δεν μπορούσαν πια να τροποποιήσουν το πρόγραμμα με βάση τις ανάγκες τους. Αν δεν δούλευε όπως η εταιρία στο έδινε, δεν είχες καμία τύχη. Στην αρχή μάλιστα τέτοιες περιπτώσεις ήταν πολύ συχνές, και συνεχίζουν να υπάρχουν και σήμερα.
Από την δεκαετία του 90, η ιδέα του ανοικτού κώδικα, γνωρίζει καινούρια άνθηση με κυριότερο λόγο την εξάπλωση του internet που διευκολύνει την συνεργασία προγραμματιστών από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη. Μεγάλες εταιρίες, όπως η IBM, επενδύουν πλέον σε open source projects εξαναγκάζοντας τον μεγαλύτερο πολέμιο της ιδέας, την Microsoft, να επενδύει σε καμπάνιες εναντίον open source προγραμμάτων, με δηλώσεις από τον Steve Balmer να τα χαρακτηρίζει καρκίνο ("Linux is a cancer that attaches itself in an intellectual property sense to everything it touches") και με τον Bill Gates να χαρακτηρίζει κομμουνιστές τους υποστηρικτές του.
Αυτή η αντίδραση της Microsoft έρχεται ως άμυνα απέναντι στην συνεχώς αυξανόμενη επιτυχία project ανοιχτού λογισμικού (όπως το λειτουργικό σύστημα Linux ή ο browser Firefox) που απειλούν την κυριαρχία της και το γεγονός ότι της πέφτει λίγο δύσκολο να ανταγωνιστεί καλύτερα, πιο ασφαλή και δωρεάν προγράμματα την στιγμή που χρεώνει ότι θέλει για τα δικά της. Η επιθετική της πολιτική δεν είναι τόσο αποτελεσματική σε αυτή την περίπτωση, αφού δεν πρόκειται περί εταιρίας για να την αγοράσει, αλλά περί ανοικτής κοινότητας. Της μένουν λοιπόν οι δηλώσεις και η εκμετάλλευση του μονοπωλιου της (και πολλές άλλες λαμογιές που δεν είναι της ώρας). Με το να βάζει πχ τον Internet Explorer μαζί με τα Windows οδηγεί τον απλό χρήστη στο να χρησιμοποιήσει το δικό της προϊόν όσες τρύπες κι αν έχει. Και όντας ο "κομπιουτεράς" της παρέας ανάμεσα σε φίλους και γνωστούς, μπορώ με απόλυτη ειλικρίνεια να πω ότι ένα 70-80% των περιπτώσεων που όλοι αυτοί οι φίλοι και γνωστοί "κόλλησαν ιό" ήταν μέσω του Internet Explorer και βρήκαν την ησυχία τους μόνο όταν τους εγκατέστησα τον Firefox.
Παρόλα αυτά, το ζήτημα όπως ξεκίνησε από την συζήτηση στο slashdot παραμένει ότι ο μέσος χρήστης δεν ενδιαφέρεται για τέτοιου είδους "κομπιουτερίστικες αηδίες", και το πώς μπορείς να τον γνωρίσεις με την ιδέα (είτε τελικά την ασπαστεί, είτε όχι). Είχα διαβάσει σε κάποιο blog ένα σχόλιο το οποίο υποστήριζε ότι "εσείς οι κομπιουτεράδες είστε κολλημένοι με οτιδήποτε εναλλακτικό (βλέπε Firefox) μόνο και μόνο επειδή δεν είναι mainstream (βλέπε IE)". Δεν μιλάω όμως για τέτοιου είδους ηλιθιότητες. Μιλάω για τον χρήστη που θέλει απλά να κάνει την δουλειά του (και από μια άποψη καλά κάνει).
Ο Στρατής είχε κάνει μια ενδιαφέρουσα πρόταση: Να αφήσουμε τα περί ιδεολογίας στην άκρη. Είναι προσωπικά θέματα αυτά λέει. Αν δεν το έχει ο άλλος μέσα του το πιθανότερο είναι να τον απομακρύνεις περισσότερο.
Η συνειδητή όμως επιλογή όχι μόνο για λόγους πιο εύκολης ή πιο αποτελεσματικής χρήσης ενός προγράμματος, αλλά και για την υποστήριξη τέτοιων προσπαθειών, δεν θα έρθει από τον απλό χρήστη αν εσύ, ο πιο τεχνικός, δεν τον "ζαλίσεις". Δεν χρειάζεται στην τελική να έχεις ειδικές γνώσεις για να συμφωνήσεις ή όχι με την λογική του open source. Άλλωστε τα projects που ακολουθούν αυτή τη λογική περιλαμβάνουν και προσπάθειες όπως η Wikipedia στις οποίες συμμετέχουν πολλοί (αν όχι κυρίως) μη "κομπιουτεράδες", και εκεί είναι καθαρά θέμα "ιδεολογίας" καθώς το προϊόν δεν είναι λογισμικό που θα κρίνεις πρακτικά.
Όσοι πιστοί/πολέμιοι/γνωρίζοντες ή μη, διαφωνούν/συμφωνούν, τα σχόλια είναι ανοιχτά στο κάτω-κάτω της γραφής... Αν και απ'ότι διαβάζω στα blog σας οι περισσότεροι είστε διακοπές και πήζω μόνος μου ρεμάλια...
Update: If Microsoft went Open Source... "Ah, so you support the "free as in slave labor" open-source model?"
Έγραψε ο Harry
Πέμπτη, Ιουλίου 28, 2005 Ώρα: 22:35.
Στο κάτω κάτω της γραφής μπορείτε να σχολιάσετε
29/7/05 00:46Πάντως εγώ συμ-πήζω μαζί σου... μέχρι όσο πάει. Κοίτα να δείς που μπαίνει Αύγουστος και κάτω οργιάζουν οι άδειες!
Στο προκείμενο. Εμένα δε μου αρέσει όταν συναντώ κατά καιρούς "ελιτιστές" λινουξάδες του στύλ "εγω ξέρω και συ με τα Windows δεν ξέρεις". Ή όσους λένε ότι πολεμούν το σύστημα του κεφαλαίου και των πολυεθνικών όταν δουλεύουν ανοιχτό λογισμικό. Όσο για τα Windows, τα XP δε νομίζω ότι είναι άσχημα, έχουν βελτιωθεί πολύ από τα προηγούμενα. Και apache μπορείς να τρέξεις, και PHP/MySQL και ό,τι θέλεις. Δεν ξέρω αν είναι σταθερό όσο το Linux όμως. Σίγουρα το καλό με το Linux είναι ότι ξέρεις τι βάζεις μέσα στον υπολογιστή σου.
29/7/05 01:10
Άστα.. Άσε που μου φαίνεται ότι θα κατέβω Αθήνα και δεν θα βρω κανέναν!...
Σίγουρα κάθε μορφή ελιτισμού είναι κατά βάση κομπλεξική και το ίδιο ισχύει φυσικά και για τους ελιτιστές λινουξάδες.
Πέρα απ' αυτό, χρησιμοποιόντας σχεδόν αποκλειστικά λίνουξ τον τελευταίο χρόνο, μέχρι στιγμής το μεγαλύτερο πλεονέκτημα που έχω εντοπίσει πέραν της ασφάλειας (που αφού δεν είμαι τράπεζα δεν με αποσχολεί και τόσο πολύ), είναι ότι σου δίνει απόλυτο έλεγχο του συστήματος. Όσο για την σταθερότητα, ναι είναι πολύ πιο σταθερό από τα Windows. Έχω στήσει ένα mini server για το σπίτι εδώ, και αυτή τη στιγμή που μιλάμε τρέχει στο σερί 2-3 βδομάδες τώρα -και τον χρησιμοποιεί όλο το flat και σαν desktop (ταινίες κλπ)-.
Τα windows xp είναι βασικά ίσως το πρώτο αξιοπρεπές λειτουργικό που έχει βγάλει η microsoft. Συμφωνώ λοιπόν μαζί σου ότι δεν είναι άσχημα. Το θέμα βέβαια είναι ότι το γεγονός ότι μπορείς να τρέξεις όλα αυτά που ανέφερες (php, apache, mysql) είναι επειδή αυτά τα projects είναι open source και δεν περιορίζονται σε μία πλατφόρμα (χωρίς βέβαια πάντα το ένα να συνεπάγεται το άλλο). Έχεις δει όμως καμία εφαρμογή της microsoft να έχει τέτοια υποστήριξη για όλες τις πλατφόρμες και τέτοια κοινότητα από πίσω; Τις προάλλες είχα ένα πρόβλημα με τον apache server που έχω στήσει και ένας τύπος από ένα φόρουμ σχεδόν έφτιαξε ολόκληρο script για να λύσει το πρόβλημα. Και αυτό μπορούσε να το κάνει γιατί είχε πρόσβαση στον κώδικα. Εκεί είναι η ουσιαστική διαφορά. Άλλωστε δεν είναι μόνο θέμα linux-windows.
» Δημοσίευση σχολίου